(Một góc nhìn khách quan từ hệ thống tiền tệ toàn cầu.)
Thời gian gần đây, có nhiều bài phân tích và cả đồn đoán lan truyền rằng đồng đô la Mỹ đang “suy tàn”, thậm chí đứng trước nguy cơ sụp đổ. Lý do được viện dẫn rất quen thuộc: Mỹ nợ công cao, chính trị phân cực, Fed mất kiểm soát lãi suất, Trung Quốc đang “nổi lên”, và nhiều nước đang bán trái phiếu Mỹ.
❗️Tuy nhiên, để hiểu sâu vấn đề, cần nhìn lại bản chất của đồng đô la trong hệ thống tài chính toàn cầu.
💡 1. Đồng tiền dự trữ không phải là “tờ đô la giấy”
Khi nói “đô la là tiền dự trữ toàn cầu”, không có nghĩa là các nước đang cất giữ hàng tấn tiền mặt USD. Thế giới vận hành qua một hệ thống gọi là Eurodollar – mạng lưới các ngân hàng quốc tế sử dụng USD trong sổ sách để thanh toán xuyên biên giới.
Hệ thống này hoạt động ngoài nước Mỹ và không nằm dưới sự kiểm soát của Fed, nhưng nó là xương sống của thanh khoản toàn cầu. Điều này khiến đồng USD có một vai trò đặc biệt mà không đồng tiền nào khác – kể cả euro hay nhân dân tệ – có thể thay thế ngay lập tức.
📉 2. Bán trái phiếu Mỹ không đồng nghĩa “rút khỏi đô la”
Việc Nhật Bản, Trung Quốc hay các nước khác bán trái phiếu Mỹ đôi khi chỉ là để giải phóng dòng tiền, tái cơ cấu danh mục hoặc bổ sung thanh khoản nội bộ. Đây là hoạt động kỹ thuật tài chính, không phản ánh một sự “quay lưng chính trị” với đồng đô la.
Tài sản nợ của Mỹ, cụ thể là trái phiếu kho bạc, vẫn là tài sản an toàn và thanh khoản cao nhất trên toàn cầu. Bởi vậy, ngay cả khi bị bán, chúng luôn có người mua.
🌐 3. Để thay thế USD, cần cả một hệ thống, không chỉ là một loại tiền
Việc thay thế đồng đô la không chỉ là “in thêm một loại tiền” rồi bắt thế giới dùng. Điều đó đòi hỏi:
- Một hệ thống ngân hàng quốc tế tin cậy,
- Một thị trường trái phiếu sâu và thanh khoản,
- Cơ chế bảo vệ tài sản và pháp lý rõ ràng,
- Và quan trọng nhất: niềm tin từ hàng ngàn định chế tài chính toàn cầu.
Hiện tại, chưa có một cường quốc hay hệ thống nào hội đủ cả 4 yếu tố trên.
✅ Vì vậy: Đồng đô la không bất tử, nhưng hiện chưa có đối thủ xứng tầm
Và đúng là đồng đô la cũng đang đối mặt với thách thức. Nhưng để “sụp đổ” như cách mạng truyền thông mô tả thì cần một hệ thống thay thế đủ mạnh, đủ đáng tin, đủ sâu. Và điều đó không thể xảy ra chỉ sau một cuộc bầu cử, hay một đợt bán tháo trái phiếu.
🟩 Trong thế giới tài chính, niềm tin và hệ thống vận hành ổn định quan trọng hơn cả khẩu hiệu chính trị. Và đó là lý do tại sao, dù có sóng gió, đồng đô la vẫn đứng vững ít nhất là trong một tương lai còn dài.
